DƯỚI ĐÁY DÒNG ĐỜI

(Chuyện văn vần - 

viết theo lời kể của một phụ nữ vùng cao)

Lời dẫn: Thưa các bạn đây là một câu chuyện có thật nhưng xin phép không nói rõ tên các nhân vật trong cốt chuyện. Tôi chỉ kể lại theo lối văn vần tóm lược những tình tiết cơ bản nhằm chuyển tải một lượng thông tin khiêm nhường để sẻ chia cùng các bạn. Người phụ nữ trong câu chuyện này đã trở thành bà nội và bà ngoại của một đại gia đình đầm ấm hạnh phúc nhờ sự can đảm vươn lên từ dưới đáy dòng đời thống khổ trong khoảng thời gian vắt qua hai thế kỷ 20 và 21. 

Em lớn lên trong vành nôi sơn cước,

Hương rừng thơm, sương núi vỗ về.

Lời ru ươm trên làn gió, ngọn tre

Ven con suối nước mơn man lèn đá.

Buổi đầu đời đã chịu bao nghiệt ngã

Nhà cháy, buộc em: bỏ học, lấy chồng

Khi ước mơ vẫn cháy bỏng trong lòng

Thương cái chữ bơ vơ, cô quạnh.

Cây cầu khỉ bập bềnh, chỏng chảnh

Nâng bàn chân em lầm lụi lên nương.
Khi mặt nước còn đầm đặc hơi sương,

Cái rét luồn qua khe ngực non chụm rẹn.

Đã đành rằng thuyền phải cần đến bến.

Nhưng trớ trêu thay cái bến bờ này:

Lời nguyền ai oan gieo lên đôi vai gầy

Quả đắng ngắt hắt xuống bùn lầy lội.

Có phải kiếp trước em đã từng mắc tội?

Hay vì cha, ông không theo dòng thường luân?

Dòng đời lầm lì trôi cùng nỗi gian truân,

Dưới đáy tận khổ: nhớp, nhợp nhơ cơ cực.

Tôi gặp em khi nỗi niềm uất ức

Như con nước đầu nguồn chồm mỏm đá mòn trơ.

Em lang thang đi trong chiều bơ vơ

Lưng địu bé gái thơ,

         tay dắt cậu con trai 

                    phạc phờ lầm lụi.

Toàn bộ hành trang nằm gọn trong chiếc đụi

Ba tấm thân khô rời bỏ bản làng

Đi tìm niềm tin, tìm hy vọng mơ màng

Nơi đô hội chập chờn, vô vọng.

Những ngôn từ gẫy khô trong cổ họng:

“Thưa ông bà cho chúng con được ở đợ, làm thuê…”

Ánh mắt van xin ngấn lệ nhập nhòe.

Niềm hy vọng lập lòe như ma chơi, đom đóm.

Cậu con trai da tái xanh, gầy xọm:

“Cháu sẽ trông em cho mẹ cháu làm!”

Nắng chiều vương trên đụn tóc vàng cam

Mấy sợi khói lam nhơm nham, bạng lạng...

Cảnh tượng này sẽ rơi vào quên lãng,

Nếu như không có một ngày:

Gặp lại mẹ con em trong lễ hội cầu may,

Tôi ngỡ ngàng trước đổi thay kỳ lạ.

Chuyện kể rằng: Sau những ngày tất tả

Lang thang nơi hẻm phố, gầm cầu…

Một người đàn ông tóc đã phai mầu

Đón mẹ con em về căn nhà mới,

Kể từ đó cuộc đời em thay đổi,

Thoát cảnh làm thuê cơ cực, đói nghèo.

Thời xa xưa ông cũng trải gieo neo

Nên thương cảm với người cùng cảnh ngộ.

Ông dạy cách kinh doanh ven lộ

Mở hiệu cà phê, giải khát, rửa xe…

Nước cam mùa đông, nước mía mùa hè

Tiền thu được nhớ ăn dè, tiết kiệm.

Em tần tảo, kiên trì nhặt nhiệm

Trả dần cho ông, nuôi hai cháu học hành,

Gửi tiền về sửa lại nếp sàn tranh:

Người chồng tật nguyền

          cùng cô em chồng (nuôi báo cô) đang ở.

Những tưởng cuộc đời sẽ yên bình từ đó,

Nào ngờ tai họa lại ập vào.

Người đàn bà ở thị xã vùng cao,

Tìm đến nhà mẹ con em hăm dọa.

Bà ta nói: Kiếp tôi đòi, ở đợ,
Cớ sao tranh vợ, cướp chồng…?  

Chuyện riêng tư chỉ mình em và ông

Mới hiểu được ranh giới không và có.

Vì mẹ con em, ông chịu bao oan khổ.

Em coi ông như một người cha.

Nếu trên đời thực sự có đức bà,

Xin cầu nguyện Maria! Người mở lòng soi sáng.

Chuyện tiền nong tuy rõ ràng sòng phẳng,

Nhưng mẹ con em mãi nợ một tấm lòng.

Kể từ đó em không gặp lại ông.

Đến lễ hội này, cầu cho ông được mọi điều suôn sẻ.

Trên đời này còn có người tử tế

Và tin rằng: Trời, Phật, Chúa bao dung.

Khi bị rơi vào cảnh khốn cùng,

Đã cho em gặp ông – một hiện thân Bồ Tát…

Dòng đời trôi khỏa lấp dần những đớn đau, mất mát,

Nhưng từ thẳm sâu con sóng vẫn quặn mình.

Đã một thời ta không ngại hy sinh

Vì cuộc sống phồn vinh, vì hòa bình, hạnh phúc.

Không ai muốn sống quỳ, chết nhục

Xin cùng nhau nhìn hiện thực đời thường.

Nếu trong lòng còn mang nỗi vấn vương

Nặng gánh âu lo, tham lam, đố kỵ

Sẽ mãi mãi ôm sầu bi, ủy mỵ…

Hãy mở lòng mình và thành thực cảm thông

Dưới đáy dòng đời mới nhận rõ đục trong

Những con nước lụi lầm sẽ có ngày nổi sóng.

MÙA ĐÔNG QUÝ TỴ - 2013

CHIẾN SĨ - NGHỆ SĨ:

NGÔ TOÀN THẮNG